Слоўнік:

У адрозненне ад ад стандартнай "літаратурнай" беларускай мовы, некаторыя гукі тут вымаўляюцца па-іншаму. Напрыклад, "ч" не такое цвёрдае, і "р" можа быць мяккім, як у рускай мове. Таму не трэба здзіўляцца, што у тэкстах і слоўніку ёсць спалучэнні "рі", "ре", "рё", "рю".


Па-нашаму

Па-літаратурнаму

Калі казаць

Аблавушка

Шапка-ушанка

 

Бракавіты

Пераборлівы

Ты ж у мяне хлопец бракавіты!

Вытуріць

Выгнаць, выставіць, прагнаць

Вытуріць з хаты

Ганіць (заганіць)

ганьбіць, негатыўна адзывацца

Суседка, чаго эта ты маю дачку ганіш?

Гныпік

Скнара

Доўгавіды

хударлявы (хаця, тут хутчэй пра твар, г.зн. "даўгатвары")

Ну ён даўгавіды такі мужчына, сухабразый.

Забажаць

моцна захацець (часцей - пра ежу)

Ён забажаў сала. - Яму захацелася сала

Замыліць, замыліцца

пакрыўджана надзьмуцца

Ну што ты гріб замыліў?

Злякнуцца

Спужацца (так, што сэрца ёкне)

Я аж злякнулася! - Я аж спужалася!

Зысля

 

Ча ты дзярешся, як зысля?

Камашырка

Хустка

Камы

Тоўчаная бульба (пюрэ)

Карапэт

Карапуз, малыш

Карзюн (карзюк)

Парасёнак

Карзюноў

"свіння карзюноў" ("свіння хоча мужчынскай свіной ласкі",
"у свінні цечка")

Нешта сьвіння сёння рюхціць ад самага рання - Можа карзюноў?

Карціць

Моцна хочацца

Яму аж карціць выпіць! -

Клібіць (клібліць)

Даводзіць, даказваць

Я яму ўсё кліблю, што...

Клякаць (Клякасць)

Слота

Лацьве

лёгка

Лётаць

Лятать (часцей у пераносным сэнсе: бегаць, насіцца)

Ча ты лётаеш як шаламшывы? - Чаго ты бегаеш як ашалелы?

Лоцман
(
мн.ч. - лацманнё)

Лодар, гультай

Надазаляцца (Надазыляцца)

надакучваць, мазоліць вочы

Напріклый

Упарты, нахабны

Нахватош

Сьпехам

Негаглюш

(ад прыметніка "нягеглы")

Ах ты, негаглюш мой!

Неклюшчавый

= нячвідный

Ненаедный

ненасытны

Ну і сьвінню я сабе купіла! Такая ненаедная тварь, што сьвет не відзеў!

Нячвідны

= неклюшчавый

Паляй!

Пачакай!

Перьхаць

кашляць

Нешта я сёння ўвесь дзень перьхаю.

Праперць

прагнаць

Пріхмыліць

прыціснуць (вушы)

Нешта кошка вуха пріхмыліла. Баліць наверна.

Прэзентавацца

 

Ну чаго яна сюды прэзентавацца прішла??

Пуздрё

пуза

Во наеў пуздрё!

Пуцанка
(пац
анка)

дзяўчынка-падлетак

Пуцаннё
(пацанн
ё)

дзеці, падлеткі

 

Пуцня

"тормаз", павольны і няўклюдны чалавек

Ён у мяне такій пуцня!

Пырхаць

Скакаць, падскокваць

Ча ты пырхаеш?

Пяхцерь

цяльпук, таўсцяк

Разаряцца

Сварцыцца, брахаць

Суседка ўчора увесь вечарочак на свайго разарялася.

Разгоўтацца

ачуняць (пасля сну), окончательно проснуться

Ну штой та ты ўсё ніяк не разгоўтаешся?

Разряпіць

растаўсцець

Ці ты відзела як Максіміха разряпіла? (Максіміха - жонка Максіма)

Раскушаць

рассмакаваць

Дай-ка мне яшчо каўбасы, а то я нешта не раскушала!

Рукастый

ручны, не баіцца чалавека

Рупіць

Не даваць спакою

Мне ўсе рупіць гэтая твая паездка.

Рюхцець

 

Ча ты рюхціш, як карзюк?

Скібка

лустка

Вазьмі яшчэ скібачку!

Скрылькі

смажаная бульба (скрылёк = скібка, лустка )

Слізун

гладкі, укормлены (кот, чалавек)

Сухабразый

сухарлявы

Упаратаваць (заўпаратаваць)

Працівіцца

Не далі мне камбайна - председацель заўпаратаваў.

Хаменяваць (ханеняваць)

 

Ча ты тут хамянюеш! - Чаго ты тут ашаляваеш!

Хляба

мокрае, дажджыстае, слотнае надвор'е

Ці ты відзеў, якая сёння на дваре хляба!

Цеперся (Цеперься)

 

Ну-у, цеперься гэта было! - Ну-у, калі гэта было!

Ча?

"чаго"
(= русскаму "чё", але асобна не ўжываецца)

Чмыхаць

фыркаць (часта ў пераносным сэнсе)

Дзе, кажу, быў? Дык ён як чмыхнуў, як пачаў хаменяваць!

Шаламшывы (Шэламшывы)

ашалелы

Шубунякаць
(Шабун
якаць)
шаптацца, пляткарыць А мы во, сядзім з суседкай, шубунякаем...

 

 

 1919 — 2009 © pavel-ambiont.com